Postrzeganie człowieka w Indiach jest niezwykle fascynujące… Mentalność ludzi, ich maniery, które u nas nigdy nie byłyby właściwie zrozumiane, joga która stanowi terapię fizyczną i psychiczną czy ajurweda, która leczy duszę oraz ciało, to tylko nieliczne walory tego inspirującego, niezwykle barwnego i pachnącego curry świata.

Według Ajurwedy istnieje pięć elementów natury, innymi słowy energii biologicznych, występujących w ciele człowieka, określających typ doszy każdego z nas.

Eter, Powietrze, Ogień, Woda i Ziemia przejawią się w ludzkim organizmie jako trzy podstawowe temperamenty zwane Tridosza: vata, pitta, kapha.

Vata powstała z elementu: Powietrze i Eter

Pitta powstała z elementu: Ogień i Woda

Kapha powstała z elementu: Woda i Ziemia

Dosza człowieka rządzi funkcjami fizjologicznymi oraz psychicznymi organizmu, m.in.: przemianą materii i usuwaniem metabolitów z ciała. Jej działanie przejawia się w funkcjach układu nerwowego, trawiennego, oddechowego, krwionośnego, immunologicznego oraz endokrynnego. Od zrównoważenia doszy lub jego braku zależą nasze preferencje kulinarne, zapachowe, odczucie temperatury naszego ciała itd. Proporcje jednej doszy do drugiej, w naszym organizmie - stan równowagi między nimi, wpływa na naszą osobowość, cechy charakteru, sposób działania oraz skłonność do ulegania określonym emocjom. Tridosza  możemy zatem określić jako wewnętrzną homeostazę organizmu człowieka.

Każdy z nas rodzi się z daną kombinacją wyżej wymienionych doszy, czyli niezmienną prakriti (naturą), która jest wynikiem genetyki. Czynniki zewnętrzne, środowisko w jakim żyjemy oraz emocje jakim ulegamy pod wpływem długotrwałego stresu, określane są mianem vikriti, która odnosi się do stanu organizmu człowieka w danej chwili. To właśnie ją i jej zaburzenia bada lekarz ajurwedyjski.

[źródło grafiki]

Terapia polega m.in. na wprowadzeniu masaży detoksykujących nasze ciało, zbalansowaniu diety, aktywności fizycznej oraz medytacji w tak dobranej kombinacji aby stanowiła ona bazę natury człowieka, pozwoliła mu na powrót do wewnętrznej homeostazy w sposób naturalny oraz świadomy.

 VATA

• Charakteryzuje osoby o delikatnej budowie ciała, drobnych kościach, szczupłe. Często są to osoby bardzo wysokie lub bardzo niskie.

• Skóra Vaty jest sucha i cienka. Stopy i dłonie są często zimne - dlatego Vata nie czuje się dobrze w zimnych pomieszczeniach. Nie lubi jednak gorącego klimatu, najlepiej czuje się w umiarkowanej temperaturze.

• Vata jest ruchliwa, nie lubi siedzieć w miejscu, lubi ruch i sport, jednak szybko się męczy. Umysł Vaty jest błyskotliwy, szybko przyswaja i pojmuje nową wiedzę, ale zazwyczaj szybko zapomina.

• Osoby o tej konstytucji mają nieprzeciętną wyobraźnię, są górnolotne, potrafią tworzyć nowe idee, inspirować ludzi wokół siebie. Gdy Vata jest niezbalansowana przejawia się to pochopnym działaniem. Ma tendencję do lęków, niepewności siebie i zamartwiania się.

• Vata ma skłonności do problemów trawiennych, dlatego powinna spożywać regularne posiłki, w spokoju.

Dieta: Vata potrzebują w swojej diecie ugotowanych, ciepłych posiłków o smaku słodkim, kwaśnym i słonym. Surowe warzywa i owoce nie są zalecane, w nadmiarze mogą źle się trawić.

 PITTA

• Charakteryzuje osoby o średniej budowie ciała. Rzadko tyją lub tracą na wadze.

• Osoby te mają w sobie dużo energii ognia, więc ich temperatura ciała jest wysoka. Nie lubią tropików, lecz preferują chłodne i wietrzne klimaty.

• Pitta ma z reguły duży apetyt, a w związku ze znakomitą przemianą materii, może spożywać duże ilości pokarmu.

• Umysł Pitty jest logiczny, racjonalny, potrafi rozwiązywać problemy. Są to osoby intelektualne, ekspresyjne, zmysłowe, mają zdolności lidera i są dobrymi mówcami. Są zorganizowani, ambitni i mają dużo charyzmy.

• Gdy Pitta jest niezbalansowana potrafi być kontrolująca i ma tendencję do pedantyzmu. Potrafi być zazdrosna i krytyczna wobec innych i siebie. Lubi pokazywać swój dobytek materialny.

Dieta: osoby o konstytucji Pitty powinny jeść chłodne potrawy, mało pikantne. Nie są zalecane kwaśne potrawy i owoce.

 KAPHA

• Charakteryzuje osoby o grubych kościach, rozłożystych biodrach, okrągłych kształtach.

• Skóra Kaphy jest tłusta i chłodna.

• Kapha posiada dużo wytrzymałości i zazwyczaj żyje najdłużej, ponieważ pożytkuje swoją energię powoli. Nie lubi się ruszać, woli siedzieć w miejscu.

• Jej metabolizm jest wolny, więc szybko przybierają na wadze, dlatego potrzebuje ruchu i wysiłku fizycznego.

• Osoba o tej konstrukcji mówi i rusza się powoli, ma dobrą i długą pamięć. Jej umysł jest spokojny, cierpliwy, tolerancyjny i pełen empatii, a jej wiara jest głęboka i niezmienna.

• Są to osoby o łagodnym charakterze, ciche, o delikatnych i spokojnych ruchach pełnych gracji. Gdy Kapha jest niezbalansowana, osoba taka staje się materialistyczna, nawet chciwa. Potrafi być zaborcza, letargiczna, o otępiałym umyśle.

Dieta: dla Kaphy zalecane są przede wszystkim lekkie, suche potrawy. Niezalecane są potrawy smażone, oleiste oraz produkty mleczne (szczególnie z mleka krowiego).

MOŻE CIĘ ZAINTERESOWAĆ

Jak jeść wg zasad Ajurwedy, czyli teoria Trzech Gun

Warto podkreślić, że najlepsze cechy każdej z dosz wyróżniają się dzięki sattwicznej - zdrowo zbilansowanej, obfitującej w warzywa i owoce diecie.

Pokarmy radżasyczne (np. czekolada, kawa, herbata) lub tamasyczne (pokarmy ciężkostrawne, wysoko przetworzone) zaburzają funkcjonowanie doszy człowieka, często prowadząc do poważnych problemów psychicznych oraz chorób somatycznych.